Sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi là một trong những giai đoạn cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Chính vì vậy, các bậc cha mẹ cần phải nắm bắt được tâm lý, hoạt động của độ tuổi này để dạy bé phát triển tư duy hiệu quả.
1. Khái niệm phát triển tư duy của trẻ ấu nhi
Trẻ ấu nhi là trẻ ở độ tuổi từ 1 đến 3 tuổi. Sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi thể hiện qua quá trình bé học được những điều căn bản nhất. Sự phát triển này có ảnh hưởng lớn đến tương lai của trẻ ấu nhi. Khi còn nhỏ, bé được kích thích phát triển trí não nhanh nhẹn, linh hoạt thì đến lúc bé lớn sẽ có nền tảng cơ bản, linh hoạt để áp dụng vào học tập và cuộc sống.
2. Đặc điểm phát triển tư duy của trẻ ấu nhi
Quá trình phát triển tư duy của trẻ ấu nhi có một số đặc điểm nổi bật sau:
2.1. Hoạt động chủ đạo
Trong sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi, tương tác với đồ vật là hoạt động chủ đạo. Khi tiếp xúc với thế giới xung quanh càng mở rộng thì phương thức hành động với đồ vật của trẻ càng phong phú. Theo đó, trẻ sẽ được tiếp cận với hai loại hành động với đồ vật: những hành động thiết lập các mối tương quan và những hành động công cụ. Cả hai hành động này đều là những hoạt động có ý nghĩa đặc biệt đối với sự phát triển tư duy của trẻ.
Sự phát triển tư duy của trẻ âu nhi qua các hoạt động chủ đạo
Với sự hướng dẫn của người lớn, trẻ sẽ biết cách sử dụng đồ vật. Cách sử dụng đồ vật của trẻ sẽ dần giống với người lớn và đây là hoạt động có đối tượng vì bé sẽ biết được các chức năng của đồ vật và đồ vật trở thành đối tượng thu hút sự chú ý của bé, giúp trẻ khám phá tìm tòi, nhờ đó trí tuệ của bé cũng phát triển.
Điều quan trọng khi tiếp cận với và sử dụng đồ vật đó là trẻ phải nắm được những nguyên tắc. Trẻ có thể khám phá ra chức năng và phương thức sử dụng các đồ chơi, đồ vật khác nhau. Chính vì vậy, cha mẹ nên cho bé tiếp xúc với các đồ vật thực tế để bé cảm thấy thích thú và hào hứng hơn.
2.2. Phát triển khả năng ngôn ngữ
Ở giai đoạn tuổi trẻ ấu nhi, trẻ có nhu cầu muốn giao tiếp với người lớn bằng ngôn ngữ đồng thời với sự phát triển nhu cầu giao tiếp bằng ngôn ngữ. Mặt khác, việc ghi nhớ các biểu tượng của các hoạt động với đồ vật có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Thực tế, các biểu tượng đó tạo cơ sở để lĩnh hội nghĩa của các từ với đồ vật đó và liên tưởng những từ ngữ đó đến với hình ảnh của đồ vật, sự vật, hiện tượng xung quanh.
Phát triển tư duy của trẻ bằng việc sử dụng ngôn ngữ
Ở độ tuổi ấu nhi, trẻ nói được khá ít, còn lệch âm và vốn từ rất ít, không đúng cấu trúc, ngữ pháp. Dần dần ngôn ngữ của trẻ phát triển, các kiến thức về chuẩn âm, hình thức ngữ pháp mới được hoàn thiện. Thực tế, ngôn ngữ của trẻ ấu nhi phụ thuộc phần lớn vào sự dạy bảo của người lớn. Chính vì vậy để giúp trẻ nhanh chóng hiểu được ngôn ngữ, lời nói, người lớn phải kết hợp lời nói với những tình huống cụ thể gắn với thực tế.
2.3. Phát triển tư duy
Đội tuổi ấu nhi là khoảng thời gian rất tốt cho sự phát triển của tư duy. Đây có thể coi là giai đoạn “vàng” để bé có thể tiếp nhận, lĩnh hội mọi thứ. Đến tuổi này trẻ đã biết xác lập các mối quan hệ giữa các đồ vật như lấy gậy khều quả bóng rơi vào gầm...Chính những hành động này của bé đã giúp bé dần hình thành cho mình khả năng tư duy logic.
Trong cuộc sống hàng ngày, các bậc cha mẹ hay những người lớn tuổi hơn bé cần đưa ra những hành động mẫu cho trẻ bắt chước. Dần dần trẻ sẽ biết xác lập những mối liên hệ mới giữa các đối tượng nhờ việc thử thực tế với nhiều hành động trong trí nhớ, tư duy và tưởng tượng. Không thể phủ nhận được rằng đặc điểm phát triển tư duy của trẻ ấu nhi gắn liền với hoạt động với đồ vật và đặc biệt quan trọng là việc thực hiện những hành động công cụ cụ thể.
Xem thêm:
Phát triển tư duy của trẻ qua hành động
3. Phương pháp cho sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi
Nắm bắt được khái niệm cũng như các đặc điểm nổi bật trong quá trình phát triển tư duy của trẻ ấu nhi, các bậc cha mẹ có thể tham khảo một số phương pháp phát triển tư duy sau để áp dụng dạy trẻ một cách hợp lý và hiệu quả nhất.
3.1. Sử dụng Flash card
Flash Card là loại thẻ có thông tin là từ hoặc số, được sử dụng cho nhu cầu học của bé. Câu hỏi ở mặt trước thẻ và một câu trả lời ở trang sau. Đây là một phương pháp học rèn luyện ghi nhớ khá tốt, từ đó tư duy cũng hoàn thiện hơn bằng cách lặp đi lặp lại và giúp trí nhớ lâu hơn.
-
Giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi là thời điểm thích hợp để bạn dạy cho trẻ học và sử dụng flash card trong quá trình học với mục đích chủ yếu là giúp trẻ phát triển tư duy của não bộ một cách cơ bản và hiệu quả nhất.
-
Cha mẹ có thể dạy bé từ mới về con vật bằng tiếng anh nhờ sử dụng flash card. Theo đó, một mặt sẽ có hình con cá và mặt còn lại sẽ có từ con cá bằng tiếng Anh.
Sử dụng Flash card giúp trẻ phát triển tư duy hiệu quả
3.2. Cho trẻ cảm thụ âm nhac, phát triển thính giác
Trong giai đoạn đầu đời hay trong giai đoạn trẻ trong độ tuổi ấu nhi, âm nhạc đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong việc phát triển tâm hồn và trí tuệ của trẻ. Thực tế, âm nhạc là một trong những yếu tố giúp trẻ kích thích trí tưởng tượng, tư duy sáng tạo. Đặc biệt trẻ còn tăng khả năng cảm nhận qua thính giác một cách tinh tế và bộc lộ cảm xúc của mình một cách chân thật nhất, tự nhiên nhất.
Chính vì vậy, ngay khi còn trong độ tuổi ấu nhi, cha mẹ nên cho bé tiếp xúc với âm nhạc. Nói cách khác, cha mẹ nên cho bé tiếp xúc với đàn hoặc nghe những bản nhạc nhẹ nhàng, không lời hoặc những bài nhạc phù hợp với độ tuổi.
3.3. Nhận biết màu sắc
Dạy trẻ nhận biết màu sắc từ sớm, đặc biệt trong độ tuổi ấu nhi sẽ giúp bé có óc quan sát tinh tế, thông minh và tư duy nhanh nhạy hơn.
-
Cha mẹ có thể dạy bé nhận biết và tiếp xúc với màu sắc qua các bài luyện.
-
Cha mẹ có thể dạy trẻ màu sắc qua những vật dụng hàng ngày như: quần áo, khăn tắm, đồ ăn, nước uống, hoa quả, tranh ảnh, đồ chơi. Tuy nhiên cha mẹ cũng nên lưu ý dạy bé một số màu chính trước như: màu đỏ, xanh, vàng…; màu phụ sau như: xanh lá cây, xanh lá mạ...
3.4. Nhận biết hình dáng
Để giúp bé trong đội tuổi ấu nhi phát triển tư duy hiệu quả, cha mẹ có thể áp dụng các bài tập nhận biết hình dáng. Nghĩa là, trẻ sẽ phải quan sát và trả lời hình dáng của một vật làm thành vẻ riêng bên ngoài của nó như thế nào.
Ví dụ: Cha mẹ có thể yêu cầu bé miêu tả hình dáng của cô giáo bằng các gợi ý như: miêu tả mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt...Hoặc các bé có thể miêu tả một món đồ chơi, đồ vật (cái bàn, cái ghế…), con vật (con mèo, con lợn, con gà…)
Sử dụng hình dáng để kích thích sự nhận biết và phát triển của trẻ
3.5. Nhận biết kích thước
Nhận biết kích thước cũng là một trong những phương pháp phát triển tư duy của trẻ ấu nhi cực hiệu quả. Dạng bài luyện này yêu cầu trẻ phải quan sát và nhận biết được các kích thước của đồ vật, con vật...Đó có thể là to, nhỏ, rộng, hẹp, sâu...
Các bậc phụ huynh có thể hỏi bé về kích thước của con lợn mẹ so với con lợn con, con mèo với con chuột...
Xem thêm:
4. Những lưu ý về sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi
Chương trình học tại UCMAS dành cho trẻ từ 4-14 tuổi
Các bậc phụ huynh cũng nên đặc biệt chú ý một số điểm về sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi, bởi vì:
-
Sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi có ảnh hưởng lớn về sau. Ngay trong giai đoạn ấu nhi trẻ sẽ được học và lĩnh hội những kiến thức cơ bản nhất. Chính những kiến thức cơ bản này là nền tảng vững chắc, yếu tố nền để bé có thể phát triển tư duy và rèn luyện các khả năng, kỹ năng cho quá trình học càng về sau.
-
Như đã nói, giai đoạn trẻ trong độ tuổi ấu nhi, tức là từ 1 đến 3 tuổi là giai đoạn cực kỳ quan trọng đối với toàn bộ sự phát triển trí tuệ của bé hiện tại và tương lai. Đây là giai đoạn nằm trong giai đoạn phát triển đỉnh cao của não bộ vì thực tế độ tuổi từ 1 đến 14 tuổi não bộ phát triển khá mạnh mẽ. Do vậy, các bậc phụ huynh hãy nắm bắt thời điểm này để tìm cho bé một phương pháp học tập, rèn luyện phù hợp.
-
Để hoàn thiện não bộ, các bậc phụ huynh có thể đưa trẻ đến hệ thống các trung tâm của UCMAS trên toàn quốc. Khi trẻ đạt đến 4 tuổi tuổi cha mẹ có thể cho con học ở UCMAS để có bộ não khỏe mạnh và phát triển một cách toàn diện. Chương trình học UCMAS dành cho trẻ từ 4 đến 14 tuổi với công cụ bàn tính gảy sẽ mang đến cho các em những trải nghiệm học tư duy thú vị.
-
Một điểm cần lưu ý cuối cùng trong giai đoạn trẻ ở độ tuổi ấu nhi là không nên áp đặt trẻ vào suy nghĩ của người lớn. Hãy để trẻ phát triển một cách tự nhiên và phụ huynh chỉ là người dẫn dắt, hướng bé đến những phương pháp rèn luyện hiệu quả. Cha mẹ không nên ép buộc hay áp đặt buộc phải theo ý kiến của mình.
Các bậc phụ huynh hãy nắm bắt đúng thời điểm tư duy phát triển mạnh mẽ nhất để bé có được sự phát triển tốt cho cả hiện tại và tương lai nhé. Chương trình UCMAS là một trong những phương pháp giúp cho sự phát triển tư duy của trẻ ấu nhi vô cùng hiệu quả. Các bậc phụ huynh có thể tham khảo qua website https://ucmasvietnam.com hoặc gọi đến 0967868623 để biết thêm thông tin.