Trong thời gian gần đây, toán tư duy nói chung và toán tư duy lớp 4 nói riêng đang nhận được nhiều sự quan tâm hơn từ các bậc phụ huynh. Lớp 4 là giai đoạn gần cuối của chương trình Tiểu học, sắp chuyển cấp, do đó mà chương trình học nặng hơn và trách nhiệm của tư duy cũng trở nên đặc biệt quan trọng. Vậy, cha mẹ cần tìm những phương pháp học như thế nào để giúp các bé học tập và rèn luyện phát triển tư duy?
1. Tầm quan trọng của việc cho bé lớp 4 học toán tư duy
Toán tư duy giúp vận dụng tư duy logic vào toán, giúp trẻ hiểu sâu về bản chất toán hơn
Không thể phủ nhận tầm quan trọng của toán tư duy đối với sự phát triển xuyên suốt quá trình học tập của trẻ.
-
Thực tế, toán tư duy là nền tảng, cơ sở xây dựng cho các em những năng lực tư duy Toán học rất tốt. Khi có được tư duy hay tư duy logic tốt trẻ không chỉ sẽ thấy dễ dàng trong việc học tập môn Toán mà cả các môn học khác.
-
Thêm vào đó, trẻ có thể vận dụng khả năng tư duy não bộ độc lập mà không cần đến sự hỗ trợ của giáo viên hay người hướng dẫn.
-
Đồng thời, trẻ còn rèn luyện được tính linh hoạt, tư duy logic khi tự bản thân giải quyết được mọi vấn đề trong học tập.
Đối với các em bắt đầu bước vào các lớp tiểu học, các em đã bắt đầu tiếp xúc là làm quen được với cách tư duy qua môn toán học. Cho đến lớp 4 - lớp gần cuối của chương trình tiểu học, các em sẽ được tiếp xúc với nhiều bài toán khó hơn, đòi hỏi ở các em mức độ tư duy cao hơn. Vì thế, giai đoạn này sẽ là giai đoạn “vàng” của sự phát triển tư duy. Theo đó, toán tư duy sẽ là yếu tố cần thiết và quan trọng cho mỗi thế hệ học sinh bước vào ngưỡng cửa lớp 4.
2. 5 dạng toán tư duy lớp 4
Để trẻ học lớp 4 có thể học tốt toán tư duy cha mẹ cũng nên tham khảo những dạng toán tư duy online hoặc sưu tầm nhiều dạng toán về cho các bé làm tại nhà. Dưới đây là tốp 5 dạng toán được lựa chọn nhiều nhất dành cho học sinh lớp 4 mà các bậc phụ huynh nên quan tâm.
Học toán tư duy qua phép tính
Các phép tính từ đơn giản đến phức tạp sẽ kích thích phát triển tư duy của trẻ
Khi trẻ đã bắt đầu học đến lớp 4 sẽ không còn những phép tính cộng, trừ, nhân, chia đơn giản nữa mà thay vào đó là những phép tính khó và phức tạp hơn, áp dụng vào các bài toán có lời giải nhiều hơn như:
-
Dạng toán có liên quan đến số trung bình cộng
-
Dạng toán tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó
-
Dạng toán tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó
-
Dạng toán tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó
Đây là các dạng toán các em sẽ được học khi lên lớp 4 và có thể giúp các em phát triển tư duy cực tốt. Phương pháp để bố mẹ có thể dạy các em ở các dạng toán này đó là hướng dẫn các em tìm hiểu đề toán, vạch ra ý chính của đề, suy nghĩ tìm cách giải, trình bày bài giải và kiểm tra lại.
-
Tìm hiểu đề toán: Cha mẹ hướng dẫn cho các em đọc kĩ đề, xác định đề cho những dữ liệu gì và yêu cầu tìm gì. Tìm mối liên hệ với những vế đã cho biết và vế yêu cầu thực hiện.
-
Vạch ra ý chính của bài: Các em cần đưa ra được các ý chính của đề, tức tóm tắt được đề.
-
Suy nghĩ tìm cách giải: Phân tích dữ liệu đã cho và yêu cầu tìm của bài toán để đưa ra được các phép toán và các bước suy luận.
-
Trình bày bài giải: Thực hiện hóa các bước như ở bước 3 đó là thực hiện các phép tính và các bước suy luận để hoàn chỉnh bài làm.
-
Kiểm tra lại và rút ra được kinh nghiệm giải cho mỗi dạng toán.
Tham khảo bài toán tìm lời giải: Trong 2 ngày Mai đọc xong một quyển sách. Ngày thứ nhất Mai đọc được 35 trang, ngày thứ hai đọc được 45 trang. Hỏi nếu mỗi ngày Mai đọc được số trang sách đều như nhau thì mỗi ngày sẽ đọc được bao nhiêu trang sách?
Đây là dạng toán có liên quan đến số trung bình cộng.
Dạng bài tập so sánh
Các dạng bài tập so sánh cho lớp 4 sẽ phức tạp hơn nhiều so với trước
Nếu như trước đó các em được học so sánh các số có 3 hoặc 4 chữ số với nhau thì so sánh phân số là dạng toán mới mà các em sẽ được học trong chương trình toán lớp 4. Ở dạng bài tập này cha mẹ nên hướng dẫn các em phương pháp để giải chính là quy đồng mẫu số hoặc quy đồng tử số.
1/2 = 1 x 3/2 x 3 = 3/6
1/3 = 1 x 2/3x2 = 2/6
Vì 3/6 > 2/6 nên 1/2 > 1/3
2/5 = 2x3/5x3 = 6/15
3/4 = 3x2/4x2 = 6/8
Vì 6/15 < 6/8 nên 2/5 < 3/4
Ngoài ra còn có các dạng so sánh phân số khác mà bố mẹ có thể hướng dẫn các em như:
-
So sánh phân số với đơn vị: Nếu phân số có tử số bé hơn mẫu số thì phân số bé hơn 1. Nếu phân số có tử số lớn, hơn mẫu số thì phân số lớn hơn 1. Nếu phân số có tử số bằng mẫu số thì phân số bằng 1.
-
So sánh phân số bằng cách tính chất cơ bản của phân số: phương pháp giải là đưa các phân số về tối giản (nếu có thể) rồi so sánh.
-
So sánh phân số dựa vào phân số trung gian: Phân số trung gian là phân số có tử số là tử số của phân số thứ nhất và mẫu số là mẫu số của phân số thứ hai và ngược lại. Vì vậy, các bậc phụ huynh hướng dẫn các em cách tìm một phân số trung gian sao cho phân số trung gian lớn hơn phân số này nhưng nhỏ hơn phân số kia.
Xét ví dụ: So sánh 19/60 và 31/90
19/60 < 20/60 = ⅓
31/90 > 30/90 = ⅓
Vì 19/60 < 1/3 < 31/90 nên 19/60 < 31/90
Dạng bài tìm quy luật
Tìm quy luật là một trong các dạng bài toán tư duy khó nhất cho trẻ học lớp 4
Dạng bài tìm quy luật là một trong những dạng bài giúp trẻ vận dụng được tối đa khả năng tư duy của não bộ. Ở lớp 4 các em học sinh sẽ được học dạng bài này thông qua các bài tập về quy luật viết dãy số.
Theo đó, cha mẹ cần phải hướng dẫn cho các em cách học bằng việc cho các em nắm chắc các quy luật viết dãy số. Bậc phụ huynh và các bé có thể tham khảo quy luật dưới đây:
-
Mỗi số hạng (kể từ số hạng thứ hai) bằng số hạng đứng trước nó cộng hoặc trừ với 1 số tự nhiên;
-
Mỗi số hạng (kể từ số hạng thứ hai) bằng số hạng đứng trước nó nhân hoặc chia với 1 số tự nhiên khác 0;
-
Mỗi số hạng (kể từ số hạng thứ ba) bằng tổng hai số hạng đứng trước nó;
-
Mỗi số hạng (kể từ số hạng thứ tư) bằng tổng của số hạng đứng trước nó cộng với số tự nhiên cộng với số thứ tự của số hạng đó;
-
Số hạng đứng sau bằng số hạng đứng trước nhân với số thứ tự….
Ngoài những quy luật phổ biến trên vẫn còn một số quy luật viết dãy số khác.
Xét ví dụ: Cho dãy số: 2; 16; 42; 80; …; 560, 682;...
Dạng toán đố vui
Những bài toán đố vui là những bài toán đố vui có lời giải, yêu cầu người học phải suy nghĩ, sáng tạo, tư duy để tìm ra đáp án một cách nhanh nhất.
Dạng toán đố vui không chỉ giúp các em học sinh lớp 4 củng cố các kiến thức đã học mà còn giúp các em rèn luyện khả năng tư duy để tìm ra lời giải hợp lý và chính xác một cách nhanh chóng. Bên cạnh đó, những bài toán đố vui sẽ giúp các em có được không khí học thoải mái và lý thú.
Một số bài toán đố vui dành cho học sinh lớp 4 phụ huynh có thể tham khảo:
1/ Mai, Đào, Lan làm ba loại hoa giấy: hoa mai, hoa đào, hoa lan. Bạn làm hoa lan nói với Mai: thế là trong chúng ta không có ai làm hoa trùng với tên của mình. Hãy đoán xem ai làm hoa gì?
2/ Lớp 4B có 42 học sinh. Trong đó có 25 học sinh giỏi toán, 23 học sinh giỏi tiếng Anh và hai học sinh không giỏi môn nào. Hỏi có bao nhiêu học sinh giỏi cả hai môn?
Các bài toán về đại lượng
Đối với học sinh lớp 4 các em sẽ được học về toán đại lượng hay chính là đơn vị đo khối lượng và hàng loạt đơn vị chỉ thời gian như: năm, tháng, thế kỷ, ngày, phút, giây, giờ, tuần. Đây cũng là một dạng toán rất tốt cho tư duy não bộ, đòi hỏi các em phải học và nhớ được các đơn vị để quy đổi được những đại lượng có con số lớn.
Một số bài toán về đại lượng có thể tham khảo:
1/ Viết số thích hợp vào chỗ chấm sao cho đúng
5 phút = … giây 1/4 phút = … giây 2 thế kỷ =… năm
1 giờ = … giây 2 phút 30 giây = … giây 1000 năm = … thế kỷ
nửa giờ = … phút 3 giờ = …. giây nửa thế kỷ = … năm
2/ Điền dấu ( >, < , = ) vào chỗ chấm sao cho thích hợp
-
1 tạ 10 kg … 10 yến 1 kg
-
2 tạ 1kg … 220 kg
-
8 tấn 70kg … 80 tạ 8 yến
3. Sách toán tư duy lớp 4
Cha mẹ cần lực chọn sách kỹ càng để dạy con thật tốt
Những dạng toán tư duy vừa nói trên phụ huynh có thể tìm ở trên mạng hoặc sưu tầm ở nhiều nguồn khác nhau. Thế nhưng có một nguồn phụ huynh nên ưu tiên tham khảo là những bộ sách toán tư duy lớp 4. Những bộ sách này hầu hết thường có ở nhiều quầy sách và rất dễ mua. Trong đó, có hai cuốn sách đang rất thịnh hành và được nhiều bậc phụ huynh tin mua:
-
Sách 1001 bài toán tư duy lớp 4. Cuốn sách này bao gồm hàng loạt các bài toán tư duy từ dễ đến khó, từ cơ bản đến nâng cao, tạo cho các em sự thoải mái, không áp lực ngay từ đầu. Theo đó, sách 1001 bài toán tư duy lớp 4 sẽ giúp các em rèn luyện được khả năng tư duy, xử lý cực tốt thông qua mỗi dạng bài tập.
-
Sách 54 bài toán vui lớp 4 là cuốn sách có nhiều những bài toán vui, câu đố toán dí dỏm, hấp dẫn và đặc biệt phù hợp với năng lực của các em. Trong sách này có cả bài toán rất đỗi quen thuộc, gần gũi với các em học sinh lớp 4 và đồng thời cũng có những bài toán mới lạ, độc đáo, đòi hỏi ở các em sự sáng tạo. Nội dung cuốn sách gồm 2 phần: Đề bài và Giải đáp nên phụ huynh có thể dễ dàng dạy cho các bé.
4. Các bé lớp 4 nên học toán tư duy ở đâu?
Thực tế, các dạng bài toán tư duy trên rất phù hợp với mong muốn của cha mẹ nào muốn dạy con học ở nhà. Thế nhưng, việc học toán tư duy tại nhà bằng những phương pháp phụ huynh tìm hiểu có thể không có hiệu quả, sai phương pháp, đặc biệt là các em học sinh lớp 4 - lớp gần cuối cấp tiểu học. Điều này làm mất thời gian của cả các em và các bậc phụ huynh.
Mặt khác, nhiều phụ huynh tìm đến những lớp học trực tuyến để con có thể dễ dàng, thuận tiện hơn trong việc di chuyển. Các em chỉ cần ngồi ở nhà mà vẫn học được toán tư duy khi có kết nối mạng Internet. Tuy nhiên, các tài liệu, giáo trình học online hiện nay đều chưa qua kiểm duyệt, không đảm bảo chất lượng. Chính vì vậy, phương pháp tốt nhất hiện nay là các bậc phụ huynh nên đưa con đến các trung tâm dạy toán tư duy uy tín, để các bé tiếp cận được những phương pháp học tiến tiến, chất lượng nhất.
IECC độc quyền UCMAS cũng như chương trình "Bàn tính và số học trí tuệ" tại Việt Nam
Một trong số những trung tâm hàng đầu về phát triển tư duy cho trẻ hiện nay là UCMAS Việt Nam. UCMAS với chương trình " Bàn tính và Số học trí tuệ" giúp bé từ 4 đến 14 tuổi phát triển trí não toàn diện và khỏe mạnh. Đây là chương trình độc quyền của UCMAS Malaysia và được UCMAS Việt Nam mua bản quyền. UCMAS Việt Nam là đại lý chính thống và độc quyền của UCMAS Malaysia trên lãnh thổ Việt Nam.
Chương trình học và phương pháp học của UCMAS dành cho đối tượng trẻ từ 4 đến 14 tuổi. Các em sẽ được học các kiến thức từ dễ đến khó, từ cơ bản đến nâng cao để rèn luyện tư duy não bộ, học toán tư duy một cách hiệu quả nhất thông qua việc luyện tập tính toán với công cụ bàn tính gảy.
Một lớp học UCMAS
Đến với UCMAS, ngoài việc đào tạo tập trung trên lớp, các bạn học sinh sẽ cần luyện tập khoảng 30 phút mỗi ngày cùng bàn tính gảy. Việc luyện tập này chính là hoạt động quan trọng nhất, nhằm mục đích tập thể dục cho não bộ. Nhờ đó mà việc tư duy trở thành hoạt động quen thuộc và não bộ không còn thấy khó khăn khi phải tư duy nữa. Sức bền não bộ tăng, não bộ khỏe mạnh, ổn định, có độ tập trung cao sẽ là gốc rễ của việc thành công, hiệu quả không chỉ cho mỗi môn toán mà còn cả các môn học khác xuyên suốt quá trình học từ bậc tiểu học đến bậc đại học.
Với hệ thống hơn 180 trung tâm ở 42 tỉnh thành trên cả nước, UCMAS Việt Nam sở hữu hệ thống lớn, rất thuận tiện cho phụ huynh có nhu cầu. Các bậc phụ huynh quan tâm đến chương trình Bàn tính và Số học trí tuệ của UCMAS Việt Nam và toán tư duy lớp 4 vui lòng truy cập website https://ucmasvietnam.com/ hoặc gọi đến 0967868623 để được tư vấn và biết thêm thông tin.
Có thể bạn quan tâm: Toán tư duy logic là gì?
Toán tư duy lớp 3. Có nên cho trẻ lớp 3 học toán tư duy?
Tổng hợp các bài toán tư duy lớp 3 đầy đủ nhất